PKP Energetyka rozwija polską kolej w ramach Partnerstwa Europe’s Rail Joint Undertaking.

PKP Energetyka podpisała umowę o partnerstwie w ramach Europe’s Rail Joint Undertaking. Wartość projektów, które będą realizowane przez spółkę do 2026 roku w ramach tej inicjatywy to prawie 3,4 mln EURO, zaś w dłuższej perspektywie (do 2031 roku) będzie to kolejne 5,6 mln EURO. Partnerstwo Europe’s Rail JU kreuje i ustala kierunki badawczo-rozwojowe dla sektora kolejowego w perspektywie finansowej Horyzont Europa w latach 2021-2031.

Fot.: Uroczyste podpisanie deklaracji partnerstwa, 18.01.2023 r.

W ramach projektu PKP Energetyka odpowiada przede wszystkim za wykorzystanie magazynów energii w ekosystemie kolejowym, zarówno pod kątem zwiększenia możliwości przyłączenia źródeł OZE, jak i zasilania kolei zieloną energią w sposób bezpośredni. Ponadto celem będzie zastosowanie magazynów w celu umożliwienia budowy oraz istnienia przy kolei społeczności (klastrów, spółdzielni, hubów, lokalnych obszarów bilansujących etc.), które będą czerpać korzyść z zielonej energii oraz możliwości jakie daje kolej.

Prace przygotowawcze do zbudowania polskiego ekosystemu w ramach Europe’s Rail Joint Undertaking trwały dwa lata. 18 stycznia 2023 odbyło się spotkanie otwierające, na którym 17 firm i organizacji złożyło podpisy pod deklaracją partnerstwa w obecności m.in. wiceministra MAP - Macieja Małeckiego, wiceministra MEiN - Wojciecha Murdzka, Prezesa PKP S.A – Krzysztofa Mamińskiego oraz dziekanów i profesorów jednostek naukowych.

Partnerstwo zapewnia dofinansowanie ze strony Komisji Europejskiej w okresie całej perspektywy finansowej Horyzont Europa. Gwarantuje to możliwość realizacji prac badawczo-rozwojowych, w ramach których łączny poziom kosztów kwalifikowanych wynosi prawie 20,1 mln euro. Środki te będą sukcesywnie uruchamiane w trzech konkursach, realizowanych w latach 2022-2031. PKP Energetyka otrzyma na swoje projekty warte 9 mln EURO dofinansowanie w wysokości do 44,5% kwoty projektu.

Celem projektów, za które odpowiada PKP Energetyka jest m.in. weryfikacja modelu magazynowania energii opartego o idee lokalnej współpracy odbiorców i wytwórców, budowa założeń i udział w tworzeniu algorytmów do modelu, czy też uruchomienie demonstratorów pracujących w sieci dystrybucyjnej PKP Energetyka, służących zwiększeniu możliwości wytwórczych OZE i poprawiających efektywność lokalnego wykorzystania energii.

„Jeden z planowanych demonstratorów ma potwierdzić możliwość zwiększenia mocy przyłączeniowej dla źródeł OZE w sieci dystrybucyjnej PKP Energetyka z wykorzystaniem magazynów energii. Drugi ma zweryfikować możliwość współpracy magazynów energii z innymi elementami systemu zasilania na zasadzie „energy hubu”, zmniejszając straty sieciowe i zwiększając efektywność energetyczną procesu wytwarzania, dystrybucji i zużycia energii elektrycznej. Razem z działającym już od dwóch latach magazynem energii w Garbcach, kolejne magazyny będą stanowiły bazę do budowy około 300, sprofilowanych i dostosowanych, takich ekosystemów w Polsce” – wyjaśnia Piotr Obrycki, dyrektor Biura Badań i rozwoju w PKP Energetyka.

Szczegółowy harmonogram prac na najbliższe lata zakłada:

W latach 2023-2024:
• zaprojektowanie zestawu algorytmów dziedzinowych dla magazynów energii, jak również infrastruktury towarzyszącej pozwalających na poprawne bilansowane zużycia energii,
• zaprojektowanie systemu zarządzania energią dla magazynu wraz z implementacją,
• przygotowanie wymagań i zamówienie jednostek magazynów energii do wykorzystania w realizacji prac i testów wstępnych;

W latach 2025-2026:
• budowa i uruchomienie demonstratorów w środowisku dwóch podstacji trakcyjnych,
• prowadzenie analiz i testów rozwiązania,
• pozyskanie danych z pracy demonstratorów na potrzeby symulacji uzupełniających.

Zadania te będą realizowane przy współpracy z partnerami krajowymi: Politechniką Poznańską, Instytutem Kolejnictwa i Instytutem Technik Innowacyjnych EMAG, przy bieżącej współpracy również z partnerami zagranicznymi.

Jak podkreślali organizatorzy spotkania - zadania wspierające ekologię, redukcję emisji gazów cieplarnianych, gospodarkę obiegu zamkniętego i poprawę efektywności energetycznej powiązanej ze zwiększeniem wykorzystania OZE do zasilania trakcji kolejowej oraz budynków – są w tej perspektywie szczególnie ważne. Rozpoczynane obecnie prace zakładają również wypracowanie standardów interfejsu tankowania wodoru przez pojazdy kolejowe oraz zapewnienia bezpieczeństwa tego procesu.

W ekosystemie uczestniczą, obok PKP Energetyka: PKP S.A., Akademia Górniczo-Hutnicza, Centralny Port Komunikacyjny sp. z o.o., Infrabyte sp. z o.o., Instytut Badawczy Dróg i Mostów (sieć POLTRIN), Instytut Elektrotechniki (Sieć Badawcza Łukasiewicz), Instytut Kolejnictwa (sieć POLTRIN), Warszawski Instytut Technologiczny (Sieć Badawcza Łukasiewicz), Instytut Technik Innowacyjnych EMAG (Sieć Badawcza Łukasiewicz), Łódzka Kolej Aglomeracyjna sp. z o.o., Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie, PKP Informatyka sp. z o.o., Politechnika Poznańska, Poznański Instytut Technologiczny (Sieć Badawcza Łukasiewicz), International Union of Railways (UIC) oraz Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie.

Fot.: Tablica z podpisami w ramach Partnerstwa.